ဂကူမန္ဝြံ တန္တဵကၜဳင္ အပႜဲကုႝတိဍာ္ဍဳင္မန္ (လဿဳဟ္ဗဿာ) ကၜာအုိတ္တုဲ အပႜဲကုႝဝင္မြဲဒၿမိပ္ ပၜန္ေလဝ္ ဒွ္ကၜဳင္ဂကူကဆံင္ သၜဳင္သၜဳင္မြဲ ကုီရ။ ဟုိတ္ႏူကုႝ ပေရင္ဍဳႝဍဳိက္ေခတ္ပေဒသရာဇ္၊ ေခတ္ကဝ္လဝ္န႘၊
ေခတ္(ဖသပလ- ဖဆပလ) စုႝစုိပ္ေခတ္တၜအဝုႝ္ပှာန္တံတုဲ ဂကူမန္ပု႙ေလဝ္ တုပ္သဿဟ္ကုႝ ဂကူတှဟ္ကုီ အေခါင္အရာဂမၜဳိင္ ဒးဒုင္ေဆာံေလင္ ဒးဒုင္ေကၜံဗဒန္ကၜဳင္ကုီရ။ ဂကူမန္ပု႙ေလဝ္ သြက္ဂြံကလိဂြံ ဗၜးၐးဂကူဇကုကုႝ အေခါင္အရာကံကုသုႝဇကုဇကုဖန္ဖက္ေကတ္ မာန္ဂွ္ နကုႝနဲကဲနာနာ ရုန္ဂၥာန္ကၲဳႝေကၜာန္ကၜဳင္ဂွ္ ဟြံပုိတ္သၠဳတ္အာကုီရ။
ပႜဲကုႝသကၠရာဇ္ ၁၉၈၈ ေပဲါဗတုိက္ ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ကလုိက္ကမုႝတုိန္ အလုံဍဳင္မြဲဂွ္ ဂကူ မန္ပု႙ေလဝ္ ရန္တဿံသြက္ဂြံ ဗတုိက္သရုိဟ္ေထာံ ေသှာတ္တၜအဝုႝပှာန္တုဲ ပါလုပ္ခ်႘ဒရာင္ အာတ္ မိက္ကၜဳင္ ပေရင္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ကေရာံညးဍဳင္ကြာန္ တံရ။ အပႜဲကုႝအခိင္ပေရင္ခ်႘ဒရာင္ မလုပ္ကုႝ ဝင္ဂွ္ေဟင္ သြက္ဂြံကလိဂြံ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္ (ဍာံဍာံ) ဒုင္သၨဳိင္ကုႝေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရ သ႘တုဲ ေဖ်ံကၜဳင္ဂၜံင္တရဵပေရင္ကေမၜာန္ မႏြံပဿိက္တံဂွ္ကုီ၊ သြက္ဂြံပၜအာတရဵကုီ၊ သြက္ဂြံပေကာံ ပေကဝ္အာ အလုံျဇဟတ္ဂကူမန္ မႏြံကုႝဗုီျပင္ေစွ္ေစွ္မြဲကုီဂွ္ ေထက္ကုႝဒးပံက္ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ ကြာန္မြဲေရာင္ ပေတွ္ေကတ္တုဲ ပႜဲကုႝစဿတ္တၛဲ (၁၁) ဂိတု အံက္တဝ္ပါ ၁၉၈၈ ဂွ္ စပံက္ပတန္ကၜဳင္ ဂေကာံဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ရ။
ပႜဲကုႝေပဲါရုဲမာဲ ၁၉၉၀ ဂွ္ ႏူကုႝဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ ဇှးကၜဳင္မာဲ (၅) ဒှာဲကုီရ။ ေပဲါရုဲမာဲ ၁၉၉၀ တုဲဗက္ဂွ္ ဟုိတ္ႏူကုႝဒစုႝဒစး လိက္လေလာင္ၾတး အလုႝအသ႘ပှာန္ ပတိတ္လဝ္ ၁/၉၀ ဂွ္တုဲ ေဍံတံလေလာင္ၾတးကၜဳင္ ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ နဒ ဒွ္ဟြံလုပ္ကုႝေသှာဝ္ဓဝ္ရ။ တုဲပၜန္ သုီကုႝရပ္စုတ္ေထာံ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ေကာန္ ဂကူမန္တံ ပႜဲထံင္ဂွ္တုဲ ပေရင္ခ်႘ဒရာင္ စပ္ကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္တံဂွ္ေလဝ္ ကဿာတ္လဒုႝကၜဳင္ သုီဖ အုိတ္ရ။
ပေရင္ည႘သာသဿဟ္သဿန္အလုံဂကူမန္၊ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္အလုံဍဳင္မန္၊ ပေရင္ဗတိုက္သ ရုိဟ္ေသှာတ္တၜအဝုႝပှာန္၊ သြက္ဂြံကလိဂြံ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္(ဍာံဍာံ) ဒုင္သၨဳိင္ကုႝ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ဂွ္ ပံင္ေတာဲခံက္တဲကုႝ ဂေကာံဒ႘မဝ္ကေရသ႘တုဲ သြက္ဂြံလုပ္အာေပဲါဗ တုိက္မာန္ပၜန္ဂွ္ ဒးႏြံကုႝဒပ္ပံင္ေကာံပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲရ။ သြက္ဂြံပံက္ဒပ္ပံင္ေကာံ ပ ေရင္ဍဳင္ကြာန္ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲဂွ္ နကုႝဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ ကႜဳိက္ကႜဳိပ္အာဂတတုဲ ပႜဲကုႝစဿတ္တၛဲ ၁၆၊ ၉၊ ၁၉၉၈ ဂွ္ ပံက္ကၜဳင္ဂေကာံ (CRPP) မာန္ကၜဳင္ရ။ ဆဂးဂွ္ေလဝ္ ေပဲါဗ တိုက္ဝြံ စုႝကုႝတၛဲဏံ က်မာန္ဟြံမြဲဏီရ။
တၛဲဏံနကုႝပဿိက္အလုႝအသ႘ပှာန္ ဓဇက္လဝ္ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဥပေဒဍဳင္ဂွ္ ပႜဲကုႝစဿတ္တၛဲ ၁၀၊ ၅၊ ၂၀၀၈ ဂွ္ ေဍံသၸေထာံ ဒတန္ မြဲလၸာ္ဓဝ္ တုဲ ပႜဲကုႝသှာံ ၂၀၁၀ ဏံမၢး ေဍံဆက္ေကၜာန္အာ ေပဲါရုဲမာဲ ပၜန္ေရာင္။ ေပဲါရုဲမာဲ ၂၀၁၀ဏံ ေဍံေကၜာန္စုိပ္အာဒတုဲမၢး ေသှာတ္တၜအဝုႝပှာန္ဂွ္ ေဍံေဇှာ္ေမာဝ္ ကၜဳင္တုဲ မပါလုပ္သုီကုႝဂကူမန္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံ သုီဖအုိတ္ ေကၜံကၜက္အာမာန္ ေရာင္။ အလုံညး ဍဳင္ကြာန္တံသုီဖအုိတ္ေလဝ္ စုိပ္အာသဿဝ္တဲပှာန္ ဘဝဍိက္ပှာန္ မြဲအယုက္ေရာင္။ သြက္ဂြံဗတုိက္သရုိဟ္ ေထာံ ေသှာတ္တၜအဝုႝပှာန္ဂွ္ ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္္ပ႙ု္ ဒုင္သၨဳိင္ကုႝ ညးဍဳင္ကြာန္မန္တုဲ သြက္ဂြံပံင္ေတာဲ အာကုႝ ညးဍဳင္ကြာန္မန္ ဂေကာံမန္သုီဖ အုိတ္ကုီ၊ သြက္ဂြံ ပံင္ေတာဲကု ဂကူေကာန္ဍဳင္ အရင္တံသုီဖအုိတ္ကုီ၊ သြက္ဂြံ ဗေပင္အာ ျဇဟတ္ပေရင္ခ်႘ဒရာင္ ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘အပႜဲဍဳင္ကုီဂွ္ ရန္တဿံတုဲ ထပ္ဒက္ပံက္ပတိုန္ ဂေကာံဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ ေကာန္ဂကူမန္ (တိဍာ္ဗၜးၐး) မြဲရ။
သၨဳိင္ေသှာဝ္ဥပေဒ အလုႝအသ႘ပှာန္ဓဇက္လဝ္ အတုိင္ပဿိက္စုိတ္ေဍံတံလဿဳဟ္ဂွ္ ဟုိတ္ႏူ ကုႝ ဂေကာံအလုႝအသ႘ ညးဂမၜဳိင္ မရုဲစွ္ပတုိန္လဝ္ညးစှးတံ ဟြံပါလုပ္တုဲ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဥပေဒဝြံ ဟြံမြဲကုႝဗဗြဲဓဝ္ေရာင္။ ပႜဲကုႝေပဲါရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဂွ္ေလဝ္ ဆက္ဒစုႝဒစးလုပ္အာေပဲါဗတိုက္တုဲ သြက္ဂြံကလိဂြံ ဒ႘မဝ္ကေရသ႘၊ အေခါင္အရာမှိဟ္ကုႝ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္ (ဍာံဍာံ) ဒုင္သၨဳိင္ကုႝ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ဂွ္ ပံင္ေတာဲေကၜာန္အာကုႝေကာန္ဍဳင္အရင္၊ ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ ကေရသ႘ ကုႝ ကုမဟာမိတ္တံမာန္ဂွ္ ပံက္ဏာဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ (တိဍာ္ ဗၜးၐး) ပႜဲကုႝစဿတ္တၛဲ ၂၀၀၈ ဂိတု သာပ္ေတန္ပါ (၂၈) ေရာင္ လေလာင္ၾတးဏာရ။
ဆက္ေစၜာံ။ ။ နာဲဥႆာ ဂှန္ဖုင္ ၀၈၄ ၄၅၃ ၁၇၉၀
နာဲဟံမန္ ဂှန္ဖုင္ ၀၈၆ ၃၄၃ ၁၂၂၁
ကမၼတ႘ေရင္တၜဳင္ေကင္ကာဗဟုႝ
ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ေကာန္ဂကူမန္ (တိဍာ္ဗၜးၐး)
လိက္လေလာင္ၾတး စပ္ကုႝပံက္ဂေကာံမန္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘ ေကာန္ဂကူမန္ (တိဍာ္ဗၜးၐး)
က႑:
လိက္လေလာင္ၾတး