ပႜဲဍဳင္ဗဿာ "ျပသှာအဝုႝ" မြဲဏံသဿးႏြံဟာ?

ဗညာဟံသာ သာပ္ေတန္ပါ ၂၀၊၂၀၀၈

ပေရင္အဝုႝဝြံ ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဍဳင္ဗဿာေရာင္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗဿာ ေခတ္တဿိတအ္ ေထင္ခယ်လဝ္ အုိတ္ရ။ ခ်ဴဆာဲပတိတ္ကၜဳင္လဝ္ လဿိဟ္လိက္အုပ္ေလဝ္ တဿာဟလုိင္ရ။

ဒဒွ္ေထင္ခယ်လဝ္ ေကုာံ ဓဇူလဝ္ေကၜင္ကႜဟ္ ပႜဲစုိတ္ေဍံတအ္ဂွ္ သ႘ကၜ႘ပၲဳိန္ထၞး၊ ဇဿာပ္ကပွ္ဂြံအေခါင္ ကယာန္ဓဝါတ္ကၜဳင္ ညးသၠံရ။ မအေရဝ္ေဝါဟာ မပၲံ ပေရင္အဝုႝ၊ ပေရင္ေသၢာံကႜၐ္ွေကတ္အဝုႝ၊ ေပဲါပၜံင္ဗၲဳိက္အဝုႝ၊ ပေရင္ပၚပရအ္အဝုႝ၊ ဒပ္ပှာန္သီအဝုႝ၊ ဂေကာံပှာန္ၾကအ္ကုႝအဝုႝ၊ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ပှာန္ ခပပ္ကုႝအဝုႝ သာ္ဝြံ သုီေသၢာံ ဗွ္ေကတ္ အပႜဲမ႘ဒ႘ယာ ပ႐ုိင္ေခတ္လဿဳဟ္ဏံရ။ မုဟုိတ္ ပေရင္အဝုႝဂွ္ ကၲဳႝဗဒွ္မံင္ ျပသှာ၊ ျပသှာဂွ္ မုဟုိတ္သာ္လုႝ ေသာင္ကၜး ဟြံမာန္၊ ဗုီလုႝေသၢာံသြဟ္ ေသာင္ကၜးျပသှာပေရင္အဝုႝ တင္နင္ကုႝကသပ္ ပတပ္ဂၜံင္တရဵဂမၜဳိင္ဝြံ ဟြံေကင္ဆုႝေကတ္ အပႜဲဝုိင္သ႘ကၜ႘ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္သာမညတအ္ ဏီရ။ သၟာင္နဴဂွ္ပၜန္ ပြဳိင္ ၆၀ သှာံျပင္င္ ဒဒွ္ေသာင္ကလး ျပသှာပေရင္အဝုႝ ဍဳင္ဗဿာပု႙ ဟြံမာန္ကၜဳင္ဂ္ွ တာလ်ဳိင္ မှဳံမံင္အပႜဲပှးကႜဳိပ္သၠဳိပ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္လုႝဂွ္ေလဝ္ သြက္ေကာန္ဍဳင္ကြာန္ သာမညမြဲတၜ အေခါင္ဆုႝဗဂသ႘ကၜ႘ ဟြံမြဲကၜဳင္ေကြံေကြံဏီရ။

ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဍဳင္ဗဿာဝြံ ျပသှာ "ပေရင္အဝုႝ" ေရာင္ နကုႝေယဘုယ် ဒုင္လဝ္တဲအုိတ္ရ။ နဴေခတ္ ဖဆပလ စုိပ္ေခတ္ မဆလ၊ နဴမဆလ စုိပ္ေခတ္နဝတ၊ နအဖ အပႜဲပြဳိင္ ၆၀ သှာံဂွ္ဝြံ ပေရင္ပၜံင္အဝုႝ ဂကူဗဿာကုႝဗဿာေဟင္ ပႜဲဝင္ထၞးကၜဳင္လဝ္ သက္သ႘ ရ။ ဒဒွ္သၠဳိပ္ပှာန္အံင္သာန္ သၵးဒုင္ပန္ဂစုိတ္၊ ဒဒွ္ တေခန္ တာန္ေထာန္ သၵးဒုင္ပန္ဂစုိတ္ ေကုာံ ဖန္ဇန္ သြက္ဂြံဂစုိတ္ေကၜံ အံင္သာန္သုဂ်႘ ပႜဲဒ႘ပဵေယန္၊ ျခာဟြံလအ္ဏအ္ ဒဒွ္ပန္ဂစုိတ္ ညးအုပ္ကာနာနာ ေဗာ္သြးဂကူကေရင္ ဗဒုႝမာန္ယွာ လာဖာန္ ပႜဲသၛိညး လၲဴဍဳင္မာဆံက္ ေကုာံ ထံက္ရံင္အာ ပေရင္ပၠဳီပ႐ုိက္တှဟ္ဟ္ ဂမၜဳိင္တအ္မၢး ဟုိတ္နဴပေရင္အဝုႝတုဲ ကၲဳႝဗဒွ္ကၜဳင္အုိတ္ေရာင္ ပႜဲဝင္ထၞးကၜဳင္လဝ္ သက္သ႘ရ။ လဿဳဟ္ျပဟ္ဟ္ဏအ္ ပ႐ူပရာ တၜအဝုႝပှာန္ နဝတ၊ နအဖ ၊ ပေရင္သီအဝုႝ၊ ဒဒွ္ထိင္ၾကာပ္ဒှာ သၠဳိပ္ပှာန္ေဇှာ္ ေခန္ေညာအ္ကုီ၊ ဒဒွ္ရပ္ထိင္ေဖ်ံထံင္ ကု ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ ဂဥဳပ္ဂေကာံဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ေကာန္ဂကူ NLD တအ္ဖအုိတ္ဝြံ ပု႙တအ္ ဒုင္လဝ္တဲ မဒွ္ျပသှာအဝုႝရ။ ယဝ္ တံင္ထၞးသက္သ႘တုဲ ေဖ်ံလဝ္စုိတ္ ျပသှာပေရင္ဍဳင္ဗဿာဝြံ မဒွ္ျပသှာအဝုႝ ေရာင္မၢး ႐ုံဂပ္ရဟာ။ ေသာင္ကလးေထာံ ျပသှာပေရင္အဝုႝမၢး (ဟြံေသင္မၢး) ပၚပရအ္ကုႝေထာံအဝုႝေရာင္မၢး (ဗဿာကုႝဗဿာ) ပၚပရအ္ စအာဲအဝုႝမၢး ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဍဳင္ဗဿာ တုဲဒွ္အာဟာ။ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေခတ္တဿိ တၛဲဏအ္ သၵးစဿ႘တ္သၛ႘မၜာ္ရံင္ ေထက္ေရာင္။

ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဍဳင္ဗဿာဝြံ ျပသှာပေရင္အဝုႝ ဟြံေသင္ေရာင္၊ ျပသှာပေရင္အဝုႝဝြံ မဒွ္ျပသှာ အေစာဲအလာံေဗာ္၊ အေစာဲအလာံပူဂုႝ၊ အေစာဲအလာံဝါဒ၊ အေစာဲအလာံဂကူ အေစာဲအလာံဝါဒ ေကုာံ ပၚကၜတ္ပၲံကၜဳင္႐ုိဟ္ကှက္ နဴလညာတ္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ညးဟြံမြဲကုႝဓဝ္တပ္တး ယုႝလၢဴတုဲ ဓေစင္ဓေဝင္၊ တဿာတ္တာဒှာဲပေရင္ဓဝ္ဍာံျပတအ္ ၐံင္လြ႘ ကၲဳႝဗဒွ္ကၜဳင္လဝ္ ျပသှာဏံေရာင္။ ျပသှာဍဳင္ဗဿာ ေခတ္လဿဳဟ္ဏအ္ဝြံ ဆက္တုဲ ပၚကၜတ္တိတ္ကၜဳင္ နဴပေရင္သုိင္ခှံဒက္ပၲဳိန္ဘုံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ အာစုိပ္တှဳင္တှးမြဲလပၚ နကုႝလညာတ္ဓေစင္ဓေဝင္၊ ဟြံတန္ၾကန္၊ ဟြံၿဇဳိဟ္နက္၊ ေယာင္ယာမွာရာ ေဗၜတ္ေဗၜင္ကၜဳင္လဝ္တအ္ေရာင္။ မုဟုိတ္ေရာ။

သၜးပြးဍဳင္ကလိဂြံတုဲ လံကၜဳင္ပြဳိင္ ၁၀ သှာံ ပႜဲကၜတ္ထဝ္ကဿိန္ဍဳင္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ အာတ္မိတ္ အေခါင္အရာ ကံကုသုႝဇကု ဇကုဖန္က္ေကတ္မာန္ဂွ္ ၁၉၆၂ ဂွ္ ပှာန္ဗဿာ သီေထာံအဝုႝဍဳင္။

ပေရင္ကလုိက္ကမုႝ ဗဂပ္ဗေဗင္ ၁၉၈၈ တုဲမွ ပႜဲေပဲါ႐ုဲစွ္မာဲညးဍဳင္ကြာန္ ၁၉၉၀ မံက္ကၜဳင္ဂွ္ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ ထံက္ရံင္ေကတ္ ကု ပေရင္ေဗာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ ဇှးမာဲ ညးစှးစၜတ္ထဝ္ ဒုတိယဂၜဳိင္အုိတ္ဂွ္တုဲ ဟြံပအပ္ျပာပ္ကုႝအဝုႝ ကု ေဗာ္ေအန္အယ္ဒ႘။

၁၉၉၀ စုႝစုိပ္ ၂၀၀၈ ဏအ္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္္ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂမၜဳိင္ ေကုာံ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္္ေကာန္ဍဳင္အရင္ ဂေကာံရပ္လြဟ္တအ္ သြက္ေသၢာံသုိင္ခှံ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္ သြက္ဂြံေသာင္ကလးျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ႐ုဲစွ္ကၜဳင္ဂၜံင္တရဵ ၐုိဟ္လလံ ဒုိအ္ပန္ေပွာ္၊ အာတ္မိတ္ပေရင္ဆုႝဂဗတက္က်ာ၊ တုိန္စုိပ္သၻင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ နအဖတအ္တုဲ အာတ္မိတ္ကၜဳင္ ပေရင္အုပ္ဓုပ္ တြဳႝရး ဗြဲမတှဟ္ျခာဂွ္ရ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ ပၲဳဲဗဒွ္ေထာံ ေပဲါဒုင္ေကတ္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ၂၀၀၈ မြဲလၸာ္ဓဝ္တုဲ သၸဒတန္ဏာရ။

ပၛံက္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ၃ သာ္ဏအ္ဝြံ ဟုိတ္နဴအလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ သဿိက္ဂြံသုင္ေစာဲရပ္စပ္လဝ္ဝါဒ တဿာတ္လဒုႝ "အေခါင္အရာ" ေကာန္ဍဳင္အရင္ မတန္တဵကၜဳင္လဝ္ မြဲဂေကာံမြဲကေရာံ ဂၜဳိင္ကုႝလၛီသှာံဂွ္ရ ဆက္တုဲ ဗြဲယုႝလၢဴမတပ္တး၊ ပုိတ္သၠဳတ္ ေသာင္ကၜးမံင္ ျပသှာပေရင္အဝုႝဍဳင္ဗဿာ ဟြံမာန္ကၜဳင္ရ။

ျပသှာဍဳင္ပု႙ ပု႙သၵးဆုႝဂဗမံင္ဏအ္ဝြံ သာနဴျပသှာအဝုႝတုဲ မဒွ္ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (ဟြံေသင္မၢး) ျပသှာပေရင္ ေကာန္ဂကူေရာင္။

ပႜဲျပသှာ ပေရင္ေကာန္ဂကူမၢးဂွ္ ပေရင္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဝြံ မဒွ္တမ္႐ုိဟ္ကှက္ ျပသှာပေရင္ဍဳင္ဗဿာေရာင္ဂွ္ ဝင္ဗြဲလၲဴေတံ ထၞးကၜဳင္မံင္ သက္သ႘ရ။

ေပဲါ႐ုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဝြံ ေသာင္ကၜးျပသှာဏအ္ ဟြံမာန္ရ။ မုဟုိတ္ေရာ။ ယဝ္ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ ဟြံစြံသတိ၊ လုပ္ဗြဳိင္ေသှာဝ္ ေဖ်ံဒးအာလြဟ္မၢး ဒးဒုင္ဝင္ ဖံက္ပကဝ္သစၥာရဲပၜန္ဂတး ညးမကုႝဏာလဝ္လမ်ဳီ လဿိဟ္ဂၜဳိင္ကုႝလၛီ ပြဳိင္ ၅၀ သှာံ တအ္ဂွ္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေကာန္ဍဳင္အရင္(လၛဳႝ)တအ္ ကၜးမံင္စုိတ္ခုိဟ္ဟ္ရ။ ဣဏအ္သဿးဟြံက ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ဒုိအ္ပန္ေပွာ္ဂမၜဳိင္ လုပ္ၿပဳိင္ ေပဲါ႐ုဲမာဲ ဇှးမာဲဒွ္ဒွ္၊ ဟြံဇှးမာဲဒွ္ဒွ္ နဇုိင္နတဲ သၨဳိင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ၂၀၁၀ ဝြံ မဒွ္သြက္အလုႝအသ႘ပှာန္ မအာကႜဳိပ္ေရာင္တုဲ အေခါင္ပေလဝ္ဗေပင္ မုမွကလိဂြံမာန္ဟြံေသင္။

ျပသှာပေရင္အဝုႝ ဍဳင္ဗဿာဂွ္ သြက္ေသၢာံျပဳေျပင္ကုႝ ေသှာဝ္တ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဗြဲမဓဝ္ယာ၊ သြက္ေသၢာံဖန္ဗဒွ္ကုႝ ေသှာဝ္တ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မှဳံကုႝအေခါင္တုပ္သဿဟ္၊ သြက္ေသၢာံခှံဗဒွ္အာ ေသှာတ္အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံဖိတ္ဒေရဝ္ နကုႝကဆံင္ဆံင္ ဗြဲမသၜးဗၞး၊ တပ္တးတအ္ဂွ္ ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ လုပ္ကၜဳင္မံင္ေပဲါဗၲဳိက္ မဒွ္ရ။

ဟုိတ္သာ္ဂွ္ရ ျပသှာဍဳင္ဗဿာဝြံ ပုႝတဵနဴပေရင္အဝုႝတုဲ ညံင္ဂြံကၜဳိဟ္ေကတ္စုိတ္ မဒွ္မံင္ ျပသှာပေရင္ေကာန္ဂကူေရာင္ဂွ္ ကာလ ေခတ္ပု႙ဏအ္ သၵးသၛ႘မၜာ္စင္ျခင္ေထက္ကုီရ၊ ျပသှာပေရင္အဝုႝရ ဟုီမၢး ကႜဳိပ္သၠဳိပ္ေကာန္ဂကူတအ္ ပြဳိင္ ၁၀၀ တၛဲ ေသာင္ ကလးေကတ္ လၲဴခုင္ နကုႝဗဗြဲဓဝ္၊ တပ္တးမာန္မံင္ေရာင္။

ဗညာဟံသာ